Folklore en spelletjes (133)


Vastenavond.
Dat betekende: foekepotten.
Waar ik woonde ging dat zo. Mijn broer en ik liepen verkleed langs de deuren – gelukkig waren dat er niet veel in de buurt; ik zeg dat zo, omdat een buurmeisje mee moest – met de foekepot, een paar (oude) pannendeksels en een mandje om de ‘giften’ in te kunnen doen.
De foekepot werd gemaakt van een groot ‘stroopblik’ dat met een stuk varkensblaas – kreeg ik van mijn opa, want hij had een slagerij – was bespannen, met in het midden een stokje, of een stukje rietstengel, vastgebonden aan de varkensblaas. Er moest in de hand worden gespuugd om het stokje op de gedroogde blaas op en neer te kunnen bewegen. Je hoorde dan een donker, zoemend geluid. Het  volgende liedje werd dan gezongen:
Ik heb de hele avond met de foekepot gelopen, maar geen cent gekregen om brood te kopen. Foekepotterij, foekepotterij, geef mij een centje dan ga ik weer voorbij.
(Het is eigenlijk een bedelliedje. Je kreeg van alles toegestopt, zoals een ei, een appel, geld, enz. Alles werd in het mandje gedaan.)

Palmpasen
Meestal was het niet veel meer dan gebakken brood in de vorm van een haantje – je kon het bij de bakker kopen – op een stok, in de vorm van een kruis, met buxusgroen in de staart van de haan. Soms werd de stok versierd met linten en ‘behangen’ met een streng pinda’s, suiker- en/of chocolade-eitjes.

Met Pasen zag je vaak ergens een paasvuur branden.

Hemelvaartsdag
Dauwtrappen. Men moest vroeg uit de veren voor een flinke (wandel)tocht. Zelf heb ik dat niet meegemaakt. Het gebeurt, geloof ik, nog wel in Twente.

Over Oogstfeesten weet ik niets te vertellen.

Burenplicht
De buren hielpen elkaar bij een geboorte, kraamvisite, bruiloft en begrafenis. Ook bij het dorsen, hooien en slachten gebeurde dat wel.

Er zullen vast nog wel meer folklorevoorbeelden zijn, maar die zijn mij niet bekend.

Spelletjes
Wie kent ze nog? ‘Blikspuit’ (of ‘Buskruit’), ‘Trefbal’, ‘De boom wordt hoe langer hoe dikker’, ‘Hinkelen’, ‘Schipper mag ik overvaren’, ‘Paardjerijden’, ‘Tik, ik heb je’, ‘Bliklopen’, ‘Steltlopen’, ‘Vliegeren’, ‘Vlaggetje veroveren’, ‘Zaklopen’? ‘Touwtjespringen’, ‘Slootje springen’, ‘Overlopertje’.

(Meer spelletjes bekend? Vast wel, maar ik weet ze niet.)